Cholesterol là một chất béo có trong màng tế bào đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe con người. Cholesterol có mặt tại hầu hết các bộ phận của cơ thể con người, giúp cơ thể phát triển và hoạt động bình thường.
Lượng Cholesterol trong cơ thể chủ yếu là được gan tổng hợp nên từ các chất béo bão hòa mà cơ thể ăn uống.
Dù là một thành phần quan trọng của cơ thể, nhưng khi dư thừa Cholesterol lại gây ra rất nhiều bệnh mãn tính, đặc biệt phải kể đến như bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch...
Vậy Cholesterol là gì? Vai trò của nó với cơ thể và mối nguy hại của nó như thế nào, chúng ta cùng làm rõ trong bài viết này nhé!
Cholesterol là một chất béo có trong màng tế bào của đại đa số các mô tổ chức trong cơ thể và chúng được vận chuyển trong huyết tương của cơ thể con người.
Cholesterol đến từ hai nguồn. Nguồn thứ nhất là từ gan, tại đây tạo ra tất cả lượng cholesterol bạn cần. Phần còn lại đến từ các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, ví dụ như thịt đỏ, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa nguyên béo… tất cả đều chứa cholesterol.
Đặc điểm của cholesterol là: không thể tan trong máu khi di chuyển đến các tế bào thì phải nhờ vào lipoprotein (lipoprotein là chất do gan tổng hợp ra, tan trong nước mang theo cholesterol ).
Nếu lượng cholesterol quá cao trong máu (tăng lipid máu) có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Bản thân cholesterol cao không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, nhưng nó làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc bệnh động mạch ngoại biên, thông qua biến chứng xơ vữa động mạch do tích tụ quá nhiều cholesterol ở thành động mạch.
Khi cholesterol trong máu dư thừa quá nhiều thì chúng sẽ đóng thành mảng mỡ trong thành mạch máu và gây cản trở dòng máu lưu thông trong các động mạch. Khi đó lượng oxygen trong máu sẽ không cung cấp đủ cho tim và như vậy nguy cơ bị đau tim sẽ tăng cao. Khi máu chạy lên não thiếu thì có thể gây ra đột quỵ.
Cholesterol có 2 loại chính: LDL - Cholesterol “xấu” và HDL- Cholesterol “tốt’.
Ngoài ra còn có một biến thể khác nữa là: Lp(a) Cholesterol, một biến thể của LDL – Cholesterol.
LDL đóng vai trò vận chuyển toàn bộ cholesterol trong cơ thể, nếu hàm lượng LDL-Cholesterol tăng quá cao nó sẽ xuất hiện sự lắng đọng mỡ ở thành mạch máu ( Đặc biệt là ở tim) gây ra xơ vữa động mạch.
Chính vì lí do này mà LDL được coi là một Cholesterol xấu, nếu lượng dư thừa ngày càng tăng, sự lắng đọng mỡ ở thành mạch máu ngày càng nhiều thì các mảng xơ vữa này sẽ gây hẹp thành máu và có thể làm vỡ mạch máu gây đột quỵ
Hàm lượng LDL tăng cao xuất phát từ thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, có thể do chế độ ăn uống, hút thuốc lá, lười vận động, cao huyên áp, tiểu đường...
HDL chiếm khoảng 25-30% hàm lượng cholesterol có trong máu. HDL – Cholesterol đóng vai trò vận chuyển cholesterol từ máu đi về gan.
Ngược lại với LDL thì HDL giúp đưa Cholesterol ra khỏi các xơ vữa ở động mạnh giúp hạn chế gây biến chứng về tim mạch do đó được gọi là Cholesterol tốt.
Nếu hàm lượng HDL - Cholesterol suy giảm sẽ làm tăng tỉ lệ mắc các bệnh về tim mạch. Hàm lượng HDL – Cholesterol giảm có thể liên quan đến thói quen hút thuốc lá, không tập thể dục thường xuyên, thừa cân, béo phì...
Ngoài 2 loại Cholesterol chính thì còn một loại Cholesterol là Lp(a) Cholesterol. Đây là biến thể của LDL – Cholesterol.
Khi hàm lượng Lp(a) Cholesterol tăng khiến sẽ tăng nguy cơ hình thành các xơ vữa ở động mạch.
Việc gia tăng nồng độ cholesterol trong máu hầu như không có triệu chứng rõ rệt, chỉ được phát hiện thông qua xét nghiệm lipid máu trong cơ thể định kỳ.
Theo khuyến cáo của Hội tim mạch Việt Nam, tất cả mọi đối tượng từ 20 tuổi trở lên nên kiểm tra định kỳ 5 năm 1 lần liên quan tới các thành phần cơ bản của lipid máu như cholesterol toàn phần, LDL - cholesterol, HDL - cholesterol và triglycerides.
Việc kiểm tra nồng độ cholesterol trong máu chỉ có thể phát hiện được khi làm xét nghiệm máu. Theo khuyến nghị mọi người trên 20 tuổi nên đi xét nghiệm cholesterol toàn phần và định kì 5 năm 1 lần.
Động mạch là các mạch máu chuyên chở oxy và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Động mạch thường rất mềm và đàn hồi trong điều kiện bình thường. Nếu hàm lượng cholesterol trong máu cao sẽ làm lắng đọng các mảng lipid, cholesterol và một số chất khác trên thành động mạch, hình thành các mảng xơ vữa động mạch, thành mạch máu trở nên dày và cứng hơn.
Các mảng vữa này có thể bị vỡ ra, dẫn đến hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn các mạch máu bị tổn thương. Từ đó có thể dẫn đến thiếu máu nuôi các cơ quan do động mạch đó nuôi dưỡng, trong đó quan trọng nhất là tim, não và động mạch chủ, gây ra những biến chứng gây tử vong cao như:
Tìm hiểu thêm: Quy tắc 3 phút sống khỏe mỗi ngày
Tổng kết, Cholesterol là thành phần không thể thiếu của cơ thể, nó có mặt ở hầu hết các bộ phận. Thế nhưng hàm lượng Cholesterol trong máu quá cao sẽ để lại những bệnh mãn tính vô cùng nguy hiểm. Chính vì vậy chúng ta phải thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày để tránh việc tăng quá cao lượng cholesterol trong máu dẫn đến các bệnh liên quan đến tim mạch.
Viết bình luận: